Mezotelyoma prognozu kötüdür ve çoğu hasta 1 yıldan az yaşar. Mezotelyomanın türü, kanserin evresi ve hasta sağlığı prognozu belirlemek için kullanılan en önemli üç faktördür. Mezotelyoma prognozu mezotelyomanın değerlendirilmesi ve tedavisinde tecrübesi olan multidisipliner bir hekim ekibinin bulunduğu bir merkezde tedavi almak suretiyle iyileştirilebilir.
Kötü huylu mezotelyoma agresif ve uzun bir gecikme süresine sahiptir bu da kanser ilerlemesine ulaşana kadar genellikle tespit edilemeyeceği anlamına gelir. Prognoz yıllar içinde yavaş yavaş iyileşmekle birlikte mezotelyoma için henüz bir tedavi maalesef yoktur.
Prognozdaki bu gelişme deneysel tedavilerin, yeni tespit ve tanı yöntemlerinin ve klinik araştırmalardaki diğer araştırma alanlarının gelişmesinden kaynaklanmaktadır.
Yaşam Beklentisi
Bir hastanın tedavi görüp veya görmemesine bağlı olarak yaşam süresidir. Yaşam süresi tedavinin şekli ve diğer gelişmelere göre değişebilir.
Hayatta Kalma Oranı
Tanı konulduktan sonra kaç kişinin belirli bir süre yaşadığını belirten istatistik (yüzde veya oransal olarak).
İçindekiler
Mezotelyoma Prognozu Tipleri
Plevral Mezotelyoma
Plevral mezotelyoma akciğer zarını etkiler ve tüm tanıların %80 – 90’ını oluşturan en yaygın mezotelyoma türüdür. Tedavi tipik olarak multimodaldir ve plevral mezotelyoma hastası tanıdan sonra ortalama olarak 6-12 ay yaşar. Bazı kemoterapi tedavilerinde kullanılan pemetrexed (Alimta®), sisplatin ve bevacizumab (Avastin) ile daha uzun sağ kalım süreleri yakalanmıştır.
Peritoneal Mezotelyoma
Peritoneal mezotelyoma karın zarını etkiler ve vakaların %15 – 20’sini oluşturan ikinci en yaygın mezotelyoma türüdür. Yaygın tedaviler sıklıkla cerrahi ve kemoterapiyi içerir. Peritoneal mezotelyoma hastalarında ortanca sağ kalım süresi ortalamama olarak 1yıldır. Bununla birlikte cerrahi ve hipertermik intraperitoneal kemoterapiye (HIPEC) girebilecek kadar sağlıklı olan hastalarda 5 yıllık hayatta kalma oranı %67’ye kadar çıkarak prognozu iyileştirebilmişlerdir.
Perikardiyal Mezotelyoma
Perikardiyal mezotelyoma kalp zarında görülür ve mezotelyoma tanılarının %1 – 2’sinde görülen hastalığın en nadir görülen formlarından biridir. Bu tip yaklaşık 6 aylık çok kötü bir prognoza sahiptir ve birçok vaka otopsi yapılana kadar tam olarak teşhis edilemez. Erken teşhis ile tedavi semptomlarına bağlı olarak yaşam kalitesini iyileştirmek için palyatif tedavi seçenekleri sunulur.
Testiküler Mezotelyoma
Testiküler mezotelyoma testislerin zarında görülür ve tanısı konan tüm vakaların sadece %1’inde görülen en nadir mezotelyama türüdür. Testiküler mezotelyoma hastalarının prognozu bazıları daha uzun süre yaşamış olmasına rağmen genellikle 20-23 aydır. Tedavi multimodal bir cerrahi yaklaşım, kemoterapi ve radyoterapi tedavisi içerir.
Mezotelyoma Prognozunu Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Mezotelyoma hastaları için prognoz belirlerken doktorların dikkate aldığı beş ana faktör vardır. Bu faktörler doktorların hastalara prognoz sağlamasına yardımcı olabilirken hastalığın ilerleyişi vaka bazında değişebilmektedir.
Mezotelyomanın Evresi
Evre, bir hastanın prognozunu belirlemede en önemli faktördür. Mezotelyomaların erken evrelerinde tanı konan hastalar daha sonraki evrelerde teşhis edilenlerden daha fazla tedavi seçeneğine ve daha iyi prognoza sahip olmaktadır.
1. evre mezotelyoma hastaları için yaşam beklentisi ortalama olarak 21 ay veya daha uzun,
2. evre mezotelyoma hastaları için ortalama olarak 19 aydır,
3. evre mezotelyoma ve 4. evre mezotelyoma hastaları için genellikle sadece yaşam süresini uzatmak ve yaşam kalitesini iyileştirmek için mevcut palyatif tedavi seçenekleri sunulmaktadır.
3. evre mezotelyoma hastalarının ortalama yaşam süresi 16 aydır,
4. evre mezotelyoma hastaları tanıdan sonra ortalama olarak yaklaşık 12 ay hayatta kalmaktadırlar.
Mezotelyomanın Hücre Tipi
Üç primer mezotelyoma hücre tipinden epitelioid hücre tipli mezotelyoma en yaygın olanıdır ve aynı zamanda en iyi prognoza sahiptir çünkü epitelioid hücreler daha az agresif yayılır ve tedaviye daha duyarlıdır.
Bifazik hücre tipli mezotelyoma sarkomatoid hücrelerin varlığı nedeniyle daha kötü bir prognoza sahiptir. Sarkomatoid hücre tipli mezotelyoma bu hücrelerin agresif yayılım gösterdiği ve kanser tedavisine duyarlı olmadığı için bu hücre tiplerinin en iyi prognozuna sahiptir. Bazı durumlarda hastalara birkaç ay ila 10 yıl arasında değişen prognozları olan diğer nadir hücre tipleriyle tanı konulabilir.
Mezotelyomanın Konumu
Ortalama yaşam beklentisi plevral mezotelyoma, peritoneal mezotelyoma, perikardiyal mezotelyoma ve testiküler mezotelyoma tanılı hastalarda değişmektedir. Testiküler mezoltelyomalı hastalar yaklaşık 20-23 ay ortanca sağ kalım ile olumlu prognoza sahiptir. Peritoneal mezotelyoma hastaları ortalama olarak 1 yıl veya daha uzun süre hayatta kalır ve plevral mezotelyoma hastalarının ortalama 6 ay ila 1 yıl arasında prognozu vardır. Perikardiyal mezotelyoma hastaları çoğu postoperatif olarak tanı konurken en iyi prognoza sahiptir.
Mezotelyoma Metastazı
Mezotelyoma vücudun diğer bölgelerine yayılmış ise prognozu daha kötüdür. Hastalık yayılmaya başladığında ameliyat yoluyla kanseri çıkarmak veya kanser hücrelerini kemoterapi ile öldürmek çok daha zordur. Lokalize mezotelyoma multimodal tedavilerle daha agresif olarak tedavi edilebilir ve daha iyi prognoz ve daha uzun ömür sağlar.
Genel Sağlık Durumu
Nispeten genç ve sağlıklı olan hastalar daha iyi bir prognoza sahip olabilir çünkü vücutları agresif tedavileri daha iyi idare edebilir. Yaşlı hastalar cerrahi, kemoterapi veya radyoterapi tedavisinin yan etkilerine dayanamayabilir ve ayrıca hastalığı kötüleştirebilecek veya tedavi seçeneklerini sınırlayabilecek başka koşullara sahip olma eğiliminde olabilirler. Genel olarak zayıf genel sağlık mezotelyoma teşhisi alan hastalar için tedavi seçeneklerini sınırlar ve yaşam süresini azaltır.
Mezotelyoma Prognozunu İyileştirme
Son yıllarda araştırmalar prognozu iyileştirmeye yardımcı olan mezotelyoma için yeni tanı teknikleri ve tedavi yöntemleri geliştirmiştir. Erken teşhis prognozu iyileştirmenin en iyi yoludur.
Mezotelyoma Teşhisi Öncesi Mezotelyoma Prognozunu İyileştirme
Mezotelyoma prognozunu iyileştirmenin en iyi yolu hastalığı erken teşhis etmektir. Araştırmacılar belirli biyobelirteçleri (kandaki yüksek seviyelerde spesifik maddeler) tanımlamak için kan testlerini kullanarak mezotelyomayı erken saptamanın yeni yollarını keşfetmeye devam etmektedirler.
Bireylerin yapabileceği ilk şey mezotelyoma ve asbest maruziyeti arasındaki ilişkiyi anlamaktır. Geçmişte asbeste maruziyeti varsa veya mezotelyoma belirtileri kendini gösterirse hastalar profesyonel tıbbi yardım almalıdır.
Mezotelyoma Teşhisi Sonrası Mezotelyoma Prognozunu İyileştirme
Mezotelyoma teşhisinden sonra genel mezotelyoma prognozu kanserin hücre tipine, konumuna, evresine ve hastanın yaşına, cinsiyetine ve genel sağlığına bağlıdır.
Erken tespitin yanı sıra tedavi sağ kalımı iyileştirmenin en iyi yoludur. Bazı tedavilerin mezotelyoma prognozunu iyileştirmede diğerlerinden daha etkili olduğu kanıtlanmıştır.
Örneğin, HIPEC ile birleştirilmiş cerrahi peritoneal mezotelyoma bazı hastalarda prognozu önemli ölçüde iyileştirmiştir. Bu tedaviye giren hastaların en az yarısı 5 yıl veya daha uzun süre hayatta kalmışlardır. Ameliyat yoluyla alınamayan tümörleri olan hastalar pemetrexed, cisplatin ve bevacizumab’ın kemoterapi tedavisinden fayda görebilirler. İmmünoterapi tedavileri mezotelyomada da ümit vermiştir ve şimdi birçok hasta için iyi bir seçenektir. Radyoterapi ayrıca multimodal bir tedavi planında da kullanılabilir.
Klinik çalışmalar bazı hastalarda mezotelyoma prognozunu iyileştirmek için bir umut sağlayabilir. Bu denemeler bazı durumlarda daha uzun yaşam beklentisi gösteren immünoterapi, gen terapisi ve fotodinamik tedavi gibi umut verici deneysel tedaviler sunar.
Bu prognostik faktörlerin bazıları değiştirilemezken hastalar doğru beslenerek ve düzenli olarak egzersiz yaparak sağlıklı bir yaşam tarzını yakalamaya çalışabilirler. Meditasyon, masaj ve yoga gibi bütünsel uygulamalara katılmak yaşam kalitesini ve tedavi alma yeteneğini olumlu yönde etkileyebilecek zihinsel ve fiziksel stresleri hafifletmeye de yardımcı olabilir.
Mezotelyomanın Remisyon ve Nüks Etmesi
Genel olarak kötü mezotelyoma prognozuna rağmen bazı mezotelyoma hastalarında remisyon ve uzun süreli sağ kalım elde etmişlerdir. İki tür mezotelyoma remisyonu vardır: Kısmi remisyon ve Tam remisyon. Kısmi remisyon kanserin, tümör boyutunda en az %30 küçülme ile büyük ölçüde iyileştiğini gösterir. Tam remisyon kanserin tamamen çıkarıldığını veya yok edildiğini ve BT taramaları gibi görüntüleme taramalarında artık görülmediğini gösterir. Erken teşhis ve agresif tedavileri olan hastalarda tam remisyon daha olasıdır.
Remisyon hastalar için büyük bir başarı olsa da olası bir nüksü veya remisyondan sonra tümörlerin büyümesini tanımak için sık takiplerin ve izlemenin sürdürülmesi önemlidir.
Mezotelyoma hastalarının çoğunda agresif tedaviye rağmen nüks görülür. Nüks süresi ve nüks alanları, hücre tipi veya önceki tedaviler dahil olmak üzere çeşitli faktörlere bağlıdır.
Örneğin, göğüste lokal nüksler, plevral mezotelyoma için plörektomi / dekorlama sonrası daha sık görülürken, uzak nüksün ekstrapleural pnömonektomiden sonra olasılığı daha yüksektir. Farklı zamanlar ve nüks bölgeleriyle birlikte tüm mezotelyoma hastaları risklerin farkında olmalı ve tedavinin yanı sıra remisyon süresince sürekli profesyonel tıbbi bakım almalıdır.